Loạt bài viết này được dịch từ báo cáo phân tích được phát triển bởi Fengchun Miao từ Bộ phận Công nghệ và Giáo dục của UNESCO thuộc Nhóm Tương lai của Học tập và Đổi mới dựa trên Diễn đàn Quốc tế về AI và Giáo dục, ‘Điều hướng AI để trao quyền cho giáo viên và chuyển đổi giảng dạy’ được tổ chức tại Bắc Kinh và trực tuyến đồng thời từ ngày 5 đến ngày 6 tháng 12 năm 2022.
Link bài báo cáo gốc có thể tìm thấy tại: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000386162?posInSet=7&queryId=27030116-4ff6-40f9-80fc-4abb9e839bab
Phần 4. Các nguyên tắc đạo đức và việc thực hiện
Trong khi có 113 đề cập đến đạo đức trong Diễn đàn, chủ đề này chỉ được đề cập sâu một vài lần. Các vấn đề cụ thể liên quan đến đạo đức được xác định nhận được các mức độ nhấn mạnh khác nhau. Các chủ đề được đề cập bao gồm:
- Truy cập và công bằng
- Thành kiến
- Sử dụng dữ liệu và quyền riêng tư dữ liệu
- Phi thực dân hóa (một bài thuyết trình)
- Hiệu quả của AI (bao gồm việc lựa chọn AI cho hiệu quả và kết quả của AI và công nghệ giáo dục)
- Công bằng
- Thiết kế lấy con người làm trung tâm
- AI vì lợi ích chung
- Quyền tự chủ của giáo viên
Các chủ đề được nhấn mạnh nhiều nhất là liên quan đến quyền truy cập và công bằng, hai khái niệm hoạt động ở tâm điểm của AI có đạo đức và như vậy có liên quan đến các khái niệm khác (ví dụ: thành kiến, phi thực dân hóa, công bằng, AI vì lợi ích chung, v.v.). Một số ví dụ trong đó AI đang hoặc có thể được sử dụng để tăng cường quyền truy cập cho những người có nhu cầu đặc biệt và/hoặc nhóm thiểu số đã được nêu ra. Chúng bao gồm:
-
Việc tích hợp hướng dẫn đa giác quan cho phép người học tiếp cận văn bản ở nhiều chế độ hoặc định dạng khác nhau. Ví dụ, việc sử dụng công nghệ chuyển văn bản thành giọng nói hoặc giọng nói thành văn bản để tăng cường quyền truy cập cho những người có khuyết tật thính giác hoặc thị giác được coi là một thực hành ở Trung Quốc và Nepal, trong khi ngôn ngữ ký hiệu sang văn bản và giọng nói sang ngôn ngữ ký hiệu trong thời gian thực đang được khám phá ở Kenya để cho phép những người có khuyết tật thính giác giao tiếp với nhiều người hơn.
Việc sử dụng AI để hỗ trợ những người có sự khác biệt về thần kinh
Người ta báo cáo rằng ở Türkiye, việc sử dụng công nghệ chuyển văn bản thành giọng nói và giọng nói thành văn bản đang được khám phá để hỗ trợ những người có sự khác biệt về thần kinh trong việc:
- Giao tiếp hiệu quả hơn
- Tập luyện các kiểu nói và cách phát âm của riêng họ mà không cảm thấy xấu hổ
Những người tham gia Diễn đàn khác cho rằng các sáng kiến như Google Glasses3 có thể được sử dụng để giúp những người có sự khác biệt về thần kinh giải thích các biểu cảm trên khuôn mặt và khiến họ thoải mái hơn. Các cá nhân cũng có thể ‘luyện tập’ các tương tác trong metaverse, tận dụng các môi trường được mô phỏng để có được sự thoải mái và tự tin hơn trong cuộc sống hàng ngày của họ.
chúng ta cần tạo điều kiện cho những người có sự khác biệt về thần kinh tham gia đầy đủ vào xã hội và được chấp nhận như chính họ
– Gopali Contractor, Managing Director and Lead (Accenture)
Việc sử dụng robot hỗ trợ AI để cung cấp hỗ trợ tâm lý xã hội
Việc sử dụng robot như những người bạn tâm giao cho trẻ em có nhu cầu về sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như sang chấn tâm lý cần tư vấn/hỗ trợ, đã được nêu ra như một lĩnh vực triển vọng của các ứng dụng AI. Robot có thể đóng vai trò như những người bạn tâm giao cho trẻ em, cũng như cung cấp các chức năng như tương tác đóng vai cho trẻ em bị bắt nạt hoặc bắt nạt ở trường.
Việc sử dụng AI có mục tiêu để cải thiện hỗ trợ học sinh
Những người tham gia cho rằng AI mang đến cơ hội cho ‘học tập được cá nhân hóa’ dựa trên cả hành vi và thành tích học tập. Người ta cho rằng việc thu thập thêm dữ liệu và xử lý thông qua AI có thể dẫn đến việc xác định sớm hơn các đối tượng có nguy cơ.
Việc sử dụng xử lý ngôn ngữ tự nhiên cho người nói ngôn ngữ thiểu số
Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) có khả năng giúp bảo tồn và phát triển các ngôn ngữ thiểu số, đồng thời hỗ trợ người nói ngôn ngữ thiểu số truy cập các văn bản hoặc tài nguyên chính thống bằng tiếng mẹ đẻ của họ. Người ta lưu ý rằng loại công nghệ này có khả năng hỗ trợ các bối cảnh lớp học đa ngôn ngữ phức tạp, chẳng hạn như những bối cảnh thường được tìm thấy trong các trại tị nạn.
Một người tham gia cũng nêu lên khả năng của AI trong việc lấp đầy khoảng trống giảng dạy trong các bối cảnh đặc biệt có nguy cơ không có hoặc chất lượng giáo viên thấp, chẳng hạn như đối với trẻ em trong các trại tị nạn.
Các cuộc thảo luận được tổ chức tại Diễn đàn cũng đề cập đến thiết kế lấy con người làm trung tâm và yêu cầu người tham gia suy ngẫm về các khía cạnh ít hữu hình hơn của giáo dục, chẳng hạn như vai trò của sai lầm và tương tác trong lớp học, và cách AI có thể ảnh hưởng đến những động lực này. Bài thuyết trình kết thúc bằng việc củng cố ý tưởng lấy trung tâm là lợi ích của người học và giáo viên.